EN EL
EN | EL

Μεικτό, κατεχόμενο σήμερα, χωριό στα βορειοανατολικά της επαρχίας Λάρνακας, κοντά στα διοικητικά όρια Αμμοχώστου-Λάρνακας. Τοποθετημένο σ' ένα υψόμετρο 80 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, απέχει περί τα 9χμ. από την Αθηαίνου που βρίσκεται στα νοτιοδυτικά.

Πάνω στις πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις, τις κροτίδες, τις μάργες και τις μαργαΐκές κρητίδες, αναπτυχ8ηκαν αλλουβιακα και ασβεστούχα εδάφη με λίγες τερρα ροζα και ξερορεντζίνες. Από μορφολογικής απόψεως, στα νότια του χωριού εκτείνεται μια σχετικά ήπια ράχη με ΒΑ.-ΝΔ. κατευ8υνση. Το ψηλότερο της σημείο είναι 164μ. κάπου 1.5χμ. στα νότια του οικισμού. Όμως το υψόμετρο πέφτει στα βόρεια, πλησιάζοντας τα 8θμ. κοντά στον οικισμό και στα 6θμ. ανατολικά της τοποθεσίας Αρσιώτικα. Στα βορειοδυτικά του οικισμού, στην τοποθεσία Αλουπότρυπες, ορθώνεται ένας κωνικός λόφος με υψόμετρο 157μ.

Η μέση ετήσια βροχόπτωση, κάπου 320 χιλιοστόμετρα, είναι ένας σοβαρός περιοριστικός παράγοντας στις καλλιέργειες. Πριν την εισβολή στο χωριό καλλιεργούντο κυρίως σιτηρά και αμπέλια (στα βορειοδυτικά και στα βορειανατολικά του χωριού). Σύμφωνα με την καταγραφή αμπελώνων του 1971, στο Άρσος καλλιεργούντο με αμπέλια κάπου 400 σκάλες (κυρίως η ποικιλία ξυνιστέρι). Το Άρσος είναι το ανατολικότερο χωριό της επαρχίας Λάρνακας και μαζί με την Λύση τα ανατολικότερα χωριά της Κύπρου οπού καλλιεργείτο, πριν την εισβολή, το αμπέλι σε σχετικά υπολογίσιμες εκτάσεις.

Η κτηνοτροφία ήταν αρκετά ανεπτυγμένης στο Άρσος, με 1,863 πρόβατα, 321 κατσίκες, και 168 γαλακτοφόρες αγελάδες. Παρά το γεγονός ότι οι Τουρκοκύπριοι ήταν λιγότεροι από τους Ελληνοκύπριους, ωστόσο οι πρώτοι εξέτρεφαν τριπλάσια ζώα από τους δευτέρους.

Από συγκοινωνιακής απόψεως το Άρσος εξυπηρετείται από ένα ευχερές οδικό δίκτυο. Στα νότια συνδέεται με την Λάρνακα μέσω Τρούλλων, στα ανατολικά με την Αμμόχωστο μέσω Λύσης και στα νοτιοδυτικά με την Αθηαίνου μέσω Μελούσιας. Εξάλλου, ένας χωματόδρομος συνδέει το Άρσος με τη Βατυλή στα βορειοανατολικά.

Το Άρσος γνώρισε μια στα8ερη πλη8υσμιακη ανάπτυξη από το 1881 μέχρι το 1973. Οι 185 κάτοικοι του 1881 αυξη8ηκαν στους 292 το 1911, στους 449 το 1931, στους 516 το 1946 και στους 696 το 1973. Η ε8νικη σύνδεση του πληθυσμου το 1960 ήταν 316 Ελληνοκύπριοι και 297 Τουρκοκύπριοι. Σύμφωνα με τον Richard Patrick οι Τουρκοκύπριοι του Άρσους μαζί μ ‘εκείνους της Τρεμετουσιάς, της Μελούσιας, της Αγυιας, της Αφάνειας και της Μορας, βρίσκονταν κάτω από την "προσωρινή τουρκοκυπριακή διοίκηση" της υποπεριφέρειας Μορας, της οποίας κέντρο ήταν το Τζαος. Αξίζει να αναφερ8ει πως αυτό επιτευχ8ηκε με βάση τους τουρκοκυπριακούς τομείς έστω κι αν τα χωριά Άρσος, Τρεμετουσιά και Αφάνεια ήταν μεικτά (R. Patrick, Political Geography and the Cyprus Conflict, 1963-1971, σελ. 291-292).

Ο Σίμος Μέναρδος, αναφερόμενος σε κάποιο αρχαίο κυπριακό οικισμό με το όνομα Αργός, γραφεί τα ακολου8α:

"Και ίσως το χωριών του Φωτίου ότι η Αφροδίτη ευρέα τον Άδωνι
νεκρών εν Αργεί πόλει της Κύπρου εν τω Ερι8ιου Απόλλωνος ιερό
πρέπει να διορθωθη εις Άρσει και να νοηθή το Άρσος της Μεσαριας", όπου πράγματι ο Max Ohnefalsch Richter ανέσκαψε τέμενος άρρενος 8εου (Σιμου Μεναρδου, Τοπωνυμιαι και Λαογραφικαι Μελεται, IV, σελ. 23-24).

Για το Αρσος και τα γειτονικά χωριά της Λύσης και της Κοντάς ο Τζέφρεϊ (G. Jeffrey, 1918) γράφει πως είναι σύγχρονα χωριά... "όπου μπορούν να μαζευτούν αρκετά αρχαία αντικείμενα από την γύρω περιοχή. Κοντά στο Άρσος βρίσκεται ένα ξωκκλήσι αφιερωμένο στον άγιο Φήμιανό". Ο Σακελλάριου μνημονεύει το Άρσος στο οποίο, όπως αναφέρει, βρεθηκαν πολλά αρχαίας ερείπια, θραυσματα αγαλμάτων και μερικές επιγραφές. Κατα τον ίδιο συγγραφέα ενταυθα πιθανως θα υπήρχε και ναός των Αιγυπτίων τούτων 8εοτητων Σεραπιδος, Ισιδος και Ανουβιδος (Α. Σακελλαριου, Τα Κυπριακα, 1890, σελ. 192).

Πάρα τη μακρά ιστορία του, το Άρσος δεν περιλαμβάνεται στο κατάλογο των λουζινιανο-βενετικων φέουδων ή βασιλικών κτημάτων του Μας Λάτρη. Πιθανόν όμως να ήταν γνωστό στους Φράγκους με διαφορετικό όνομα. Επίσης δεν εμφανίζεται στους βενετικούς χάρτες, τουλάχιστον με το σημερινό του όνομα. Ωστόσο στο χρονικό του Βουστρωνιου αναφέρεται πως το Άρσος, μαζί με μερικά αλλά χωριά, παραχωρη8ηκαν από το βασιλιά Ιάκωβο Β' στον Μουζιο Κονστανζο (R. M. Dawkins, The Chronicle of George Roustronios 1456-1489, Public. No 2, Univ. of Melbourne Cyprus Expedition, 1964, c. 29). Αυτή η αναφορά είναι αρκετή για να αναγνωριστεί το Άρσος ως φραγκικό φέουδο κατά την εποχή της φραγκοκρατίας.

Μέγας Χορηγός
Κύριος Χορηγός
Αποδοχή
Απόρριψη
Ο ιστοχώρος μας χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία περιήγησής σας και για λόγους ασφάλειας. Με την παραμονή σας εδώ συμφωνείτε με την χρήση των απολύτως αναγκαίων cookies. Μπορείτε να απορρίψετε τα cookies για που είναι για διαφημιστικούς λόγους. Περισσότερες Πληροφορίες